Мобильный путеводитель по Национальному парку «Сайрам-Угам» представляет собой удобный инструмент для навигации по живописной территории национального парка. Позволяет ознакомиться с месторасположением: вершин гор, стоянок для отдыха, приютов, проложенных маршрутов. Рекомендуется для установки на мобильные устройства всем потенциальным посетителям. При помощи данного программного продукта вы сможете определиться с маршрутом следования в походе и избавитель от опасности заблудится на незнакомой вам местности.
Елтаңба – мемлекеттің басты рәміздерінің бірі. Елтаңба («герб») термині немістің «erbe» (мұра) деген сөзінен шыққан. Мемлекеттің мәдени және тарихи дәстүрін бейнелейтін символдық мәні бар үйлесімді пішіндер мен заттардың мирастық ерекшелік белгісін білдіреді
Қазіргі Қазақстан аумағын мекендеген қола дәуірінің көшпенділері кейін графикалық ұғымы «таңба» деп аталған ерекше символ-тотем арқылы өздерін танытқанына тарих куәлік етіп отыр. Алғаш рет бұл термин Түрік қағанаты тұсында қолданыла бастаған.
Егеменді Қазақстанның Елтаңбасы 1992 жылы ресми түрде қабылданды. Оның авторлары – белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы дөңгелек нысанды. Бұл – Ұлы дала көшпенділері айрықша қастер тұтқан өмір мен мәңгіліктің символы.
Мемлекеттік елтаңбаның орталық геральдикалық элементі – көгілдір түс аясындағы шаңырақ (киіз үйдің жоғарғы күмбез тәрізді бөлігі) бейнесі. Шаңырақты айнала күн сәулесі секілді тараған уықтар шаншылған. Шаңырақтың оң жағы мен сол жағына аңыздардағы қанатты пырақтар бейнесі орналастырылған. Жоғарғы бөлігінде – көлемді бес бұрышты жұлдыз, ал төменгі бөлігінде «Қазақстан» деген жазу бар. Жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, аңыздардағы қанатты пырақтардың бейнесі, сондай-ақ «Қазақстан» деген жазу – алтын түстес.
Көк күмбезін еске салатын және Еуразия көшпенділерінің дәстүрлі мәдениетінде тіршіліктің негізгі бастауының бірі боп саналатын шаңырақ – киіз үйдің басты жүйе құраушы бөлігі. Республиканың Мемлекеттік елтаңбасындағы шаңырақ бейнесі – елімізді мекендейтін барлық халықтардың ортақ қонысының, біртұтас Отанының символы. Шаңырақтың мықтылығы мен беріктігі оның барлық уықтарының сенімділігіне байланыстылығы секілді, Қазақстанда бақытқа жету әрбір азаматтың аман-есендігіне байланысты.
Аңыздағы қанатты тұлпарлар Мемлекеттік елтаңбадағы өзекті геральдикалық элемент болып саналады. Бағзы замандағы тұлпар бейнесі батылдықты, сенімділікті және ерік күшін танытады. Пырақтың қанаты Қазақстанның көпұлтты халқының қуатты және гүлденген мемлекет құру туралы ғасырлар бойғы тілегін аңғартады. Олар – шынайы ой-арман мен ұдайы жетілуге және жасампаз дамуға ұмтылыстың көрінісі. Сонымен қатар, арғымақтың алтын қанаттары алтын масақты еске салады, қазақстандықтардың еңбексүйгіштігін және еліміздің материалдық игілігін танытады.
Өткен ғасырларда мүйіз көшпенділердің табынушылық ғұрыптарында, сонымен қатар, жауынгерлік тудың ұшына орнату үшін белсенді пайдаланылған. Көктің сыйын, жердің игілігін, жорықтың жеңісін әртүрлі жануарлардың мүйізі арқылы бейнелеу көптеген халықтардың символдық композицияларында елеулі орын алды. Сондықтан молшылық әкелетін мүйізі бар қанатты тұлпар семантикалық және тарихи түп-тамыры терең маңызды типологиялық образ болып саналады.
Республиканың Мемлекеттік елтаңбасындағы тағы бір деталь – бес бұрышты жұлдыз. Бұл символды адамзат ежелгі заманнан бері пайдаланып келеді, ол адамдардың ақиқат сәулесіне, барлық игі аңсарларға және мәңгілік құндылықтарға деген ұдайы ұмтылысын білдіреді. Мемлекеттік елтаңбада жұлдыздың бейнеленуі қазақстандықтардың әлемнің барлық халықтарымен ынтымақтастық пен серіктестік орнатуға ниетті ел болуға деген талпынысын танытады. Қазақстан тұрғындарының жүрегі мен құшағы бес құрлықтың өкілдері үшін қашанда ашық.
Елтаңбада қолданылған негізгі түс – алтынның түсі. Бұл – байлықтың, әділдіктің және кеңпейілділіктің символы. Сонымен қатар, көгілдір аспан түстес тудың түсі алтынның түсімен үйлесім тауып, ашық аспан, бейбітшілік және бақуат тіршілік ұғымдарын танытып тұр.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк Туы
Ту – мемлекеттің егемендік пен біртұтастықты білдіретін басты рәміздерінің бірі. «Флаг» термині «vlag» деген нидерланд сөзінен шыққан және белгіленген көлем мен түстегі, әдетте елтаңба немесе эмблема түрінде бейнеленген, діңгекке немесе бауға бекітілген мата ұғымын білдіреді. Ту ежелден елдің халқын біріктіру және оны белгілі бір мемлекеттік құрылымға сәйкестендіру міндетін атқарып келеді.
Тәуелсіз Қазақстанның Мемлекеттік туы ресми түрде 1992 жылы қабылданды. Оның авторы – белгілі суретші Шәкен Ниязбеков.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы – ортасында шұғылалы күн, оның астында қалықтап ұшқан қыран бейнеленген тік бұрышты көгілдір түсті мата. Тудың сабының тұсында тік жолақ түрінде ұлттық өрнек нақышталған. Күн, оның шұғыласы, қыран және ұлттық өрнек бейнесі алтын түстес. Тудың ені мен ұзындығының арақатынасы – 1:2
Геральдика дәстүрінде әрбір түс белгілі бір ұғымды танытады. Мәселен, аспандай көк түс адам бойындағы адалдық, тазалық, сенімділік, мінсіздік сияқты қасиеттерді білдіреді. Сонымен қатар, көк түс түркі мәдениетінде терең символдық мәнге ие. Ежелгі түркілер аспанды тәңір-атаға балаған, ал олардың көк туы арғы ата-бабаларға деген адалдықты бейнеледі. Қазақстанның Мемлекеттік туында ол ашық аспанды, бейбітшілікті, игілікті білдірсе, түстің біркелкілігі еліміздің тұтастығын меңзейді.
Геральдика қағидаттарына сәйкес, күн байлық пен молшылықты, өмірді және күш-қуатты бейнелейді. Сондықтан еліміздің туындағы күн шапағы дәулеттілік пен бақуаттылықтың символы – алтын масақ пішінінде берілген. Қазақстанның мемлекеттік атрибутикасында күннің бейнеленуі еліміздің жалпыадамзаттық құндылықтарды қастерлейтінін дәлелдейді және жас мемлекеттің жасампаздық күш-қуатын, серіктестік пен ынтымақтастық үшін әлемнің барлық еліне ашық екенін айғақтайды..
Қыран (бүркіт) бейнесі – көптеген халықтардың елтаңбалары мен туларында ерте кезден бері қолданылып келе жатқан басты геральдикалық атрибуттардың бірі. Бұл бейне әдетте биліктің, қырағылық пен мәрттіктің символы ретінде қабылданады. Күн астында қалықтаған бүркіт мемлекеттің қуат-күшін, оның егемендігі мен тәуелсіздігін, биік мақсаттар мен жарқын болашаққа деген ұмтылысын танытады. Бүркіт бейнесі еуразиялық көшпенділердің дүниетанымында айрықша орын алады және олардың түсінігінде бостандық пен адалдық, өрлік пен ерлік, қуат пен ниет тазалығы тәрізді ұғымдармен ұштасып жатады. Алтын бүркіт кескіні жас егемен мемлекеттің әлемдік өркениет биігіне деген ұмылысын көрсетеді.
Мемлекеттік тудың сабының тұсына тігінен ұзына бойына кескінделген ұлттық өрнектер – оның маңызды элементі. Қазақ ою-өрнектері – дүниені көркемдік тұрғыдан қабылдаудың халықтың эстетикалық талғамына сай келетін ерекше бір түрі. Түрлі формалар мен желілер үйлесімін танытатын өрнектер халықтың ішкі әлемін ашып көрсететін мәнерлі көркемдік құрал болып саналады. Тудың сабын жағалай салынған ұлттық өрнектер Қазақстан халқының мәдениеті мен дәстүрін символдық тұрғыда бейнелейді.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны
Сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев Әнін жазған: Шәмші Қалдаяқов
Алтын күн аспаны, Алтын дән даласы, Ерліктің дастаны, Еліме қарашы! Ежелден ер деген, Даңқымыз шықты ғой. Намысын бермеген, Қазағым мықты ғой!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім, Гүлің болып егілемін, Жырың болып төгілемін, елім! Туған жерім менің – Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан, Кең байтақ жерім бар. Бірлігі жарасқан, Тәуелсіз елім бар. Қарсы алған уақытты, Мәңгілік досындай, Біздің ел бақытты, Біздің ел осындай!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім, Гүлің болып егілемін, Жырың болып төгілемін, елім! Туған жерім менің – Қазақстаным!
Аудиозапись Государственного Гимна Республики Казахстан
Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігі, Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің 07.03.2024 жылғы №27-5/ 21 нқ бұйрығымен «Сайрам-Өгем мемлекеттік ұлттық табиғи паркі» РММ-нің бас директоры лауазымына Сағадат Оразалыұлы Нұржігітов тағайындалды. Сағадат Оразалыұлы Нұржігітов - 1977 жылы 23 наурызда Талдықорған облысы Гвардия ауданының Көксу ауылында дүниеге келген. Білімі жоғары. 2003 жылы Қазақ Мемлекеттік аграрлық университетінде «Орман және бау-бақша шаруашылығы» мамандығын бітірген. Еңбек жолдары: 1997-2002 жылдары Алматы облысы Сарқан ауданындағы Бөрлітөбе орман аңшылық өндірістік кәсіпорнында орманшының көмекшісі, орманшы, бас орманшының м.а. 2002-2006 жылдары Алматы облысы Ақсу ауданындағы Жоңғар орман және жануарлар дүниесін қорғау мемлекеттік мекемесінің орманшысы, директорының орынбасары. 2006-2019 жылдары Алматы облысы Алакөл ауданындағы Алакөл орман және жануарлар дүниесін қорғау мемлекеттік мекемесі директорының орынбасары. 2019-2024 жылдары Алматы облыстық орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекциясында басшы орынбасары қызметтерін атқарған. Үйленген, жұбайымен 3 ұл, 2 қыз тәрбиелеуде.
Сайрам-Угамский государственный национальный природный парк
Приглашаем Вас на активный отдых!
Сайрам-Угамский ГНПП расположен в северо-восточной части западного Тянь-Шаня и представлен горными массивами:Угамским, Каржантау, Казыгурт и Боралдайтау. Парк создан постановлением Правительства РК №52 от 26 января 2006 года путем слияния Угамского, Толебийского и Тюлькубасского государственных учреждений по охране лесов и животного мира.
Общая площадь парка составляет149 037,1 га. Из них: - Угамский филиал - 76 573 га; - Толебийский филиал - 45 493,1 га; - Тюлькубасский филиал - 26 971 га. Протяженность с севера на юг составляет 135 км. Территория парка разделена на 4 функциональные зоны: - Зона заповедного режима - 55 589,4 га 37,3% - Зона ограниченной хозяйственной деятельности- 60 628 га; 40,7% - Зона рекреационной и туристической деятельности - 19 711 га; 13,2% - Зона экологической стабилизации 13 124,6га; 8,8%
На территории Сайрам-Угамского ГНПП встречаются 1635 видов растений, из них краснокнижных 62 вида: тюльпан Грейга, тюльпан Кауфмана, яблоня Сиверса, яблоня Недзвецкого, каркас кавказский, лук каратауский, аройник Королькова, можжевельник зеравшанский, лук пскемский, смородина Янчевского и т.д.
На территории парка 59 видов млекопитающих, из них краснокнижных 10 видов: сурок Мензбира, белобрюхий стрелоух, широкоухий складчатогуб, Тянь-Шаньский бурый медведь, каменная куница, перевязка, снежный барс, Туркестанская рысь, Каратауский горный баран (архар), Индийский дикобраз. На территории парка около 300 видов птиц, из них краснокнижных 30 видов: беркут, белый аист, белоглазая чернеть, змеед, балобан, сапсан, дрофа, стрепет, бурый голубь, филин, синяя птица и т.д.
Горы Западного Тянь-Шаня - это неповторимый мир дикой природы: - высокие снежные вершины, где выделяется пик Сайрамский (4236 метров н. у. м.) - причудливой формы скалы Кырыккыз - “Сорок девушек” - озеро Макпал - находится на высоте 2100 метров н. у. м., очень красивое, теплое озеро. - озеро Сусынген - находится на высоте 1700 метров н. у. м. Время от времени оно необъяснимо быстро мелеет - отсюда и название “сусынген” - “вода ушла в землю”. - в верхней части ущелья реки Сазаната - наскальные изображения (петроглифы).
На территории парка имеются 10 туристских маршрутов, в том числе 4 конно-пеших, 5 пеших и 1 конный. Общая протяженность туристских маршрутов составляет 604 км., в том числе пеших - 187 км, 231 км-конные, 186 км – автомобильные направления. Все маршруты являются прогулочными, познавательными и спортивно-оздоровительными.
г. Шымкент, улица Г. Иляева 24 телефон: 21-28-87 факс: 21-27-52 e-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра. www.sugnpp.kz
Посещение природоохранного учреждения физическими лицами
Для физических лиц (далее - посетители) при посещении территории природоохранного учреждения в зависимости от вида особо охраняемой природной территории (далее - ООПТ) и установленного правового режима охраны, допускаются:
1) передвижение на механизированном и гужевом транспорте по дорогам общего пользования и специальным дорогам экскурсионных маршрутов, по грунтовым лесным и полевым дорогам ООПТ, стоянка в специально оборудованных местах, кроме участков с заповедным режимом охраны;
2) проведение организованных экскурсий и туристских походов, предварительно согласованных с администрацией природоохранного учреждения по установленным туристским маршрутам и тропам, в сопровождении экскурсоводов или гидов-инспекторов ООПТ;
3) передвижение по водоемам только на безмоторных плавучих средствах, по согласованию с администрацией природоохранного учреждения;
4) любительский сбор дикорастущих плодов, ягод, грибов, лекарственных трав, сенокошение, заготовка дров и другие виды традиционного природопользования в специально отведенных для этого местах, кроме участков с заповедным режимом охраны;
5) проведение спортивных и эколого-просветительных мероприятий, туристских слетов по согласованию с администрацией природоохранного учреждения;
6) проведение профессиональной и любительской фото-видеосъемки (согласно утвержденному тарифу оказание услуг);
7) проведение учебных практик;
8) сбор гербария, отбор почвенных образцов для учебных целей, кроме участков с заповедным режимом охраны;
9) иная деятельность, предусмотренная в паспорте ООПТ.
На территории природоохранного учреждения в зависимости от вида ООПТ и установленного правового режима охраны, не допускается:
1) нахождение на ООПТ без подтверждающего документа об оплате за пользование ООПТ;
2) съезд и проезд вне дорог общего пользования или специальных экскурсионных троп и туристских маршрутов, грунтовых лесных и полевых дорог ООПТ;
3) стоянка автотранспорта и других механических средств вне установленных мест;
4) парковка и мытье автотранспорта и других механических средств на берегах водоемов, мытье посуды, стирка белья, купание домашних животных;
5) нахождение на водоемах моторных яхт, катеров, моторных лодок, скутеров, квадроциклов, за исключением моторных плавательных средств, используемых государственной инспекцией по охране ООПТ;
6) разведение костров, установка мангалов, очагов для приготовления пиши вне специально установленных и оборудованных мест;
7) устройство стоянок, установка палаток вне мест, установленных для этих целей;
8) рыболовство сетями и другими запрещенными орудиями и средствами;
9) изъятие диких животных без соответствующего разрешения;
10) отпугивание и прикармливание диких животных;
11) разорение гнезд, нор, логовищ и муравейников;
12) вырубка, ломка и повреждение деревьев и кустарников, заготовка прутьев на веники и метлы для бытовых нужд;
13) разрушение и порча памятников природы, истории, культуры и археологии;
14) сбор и выкопка дикорастущих древесных, кустарниковых, травянистых растений и лекарственного сырья вне разрешенных мест сбора;
15) сбор дикорастущих плодов, грибов и ягод вне специально отведенных для этого мест;
16) ломка и порча средств наглядной агитации (стендов, панно, аншлагов, и других), лесоустроительных, лесохозяйственных и землеустроительных знаков;
17) нанесение надписей и рисунков на постройки, деревья, камни и скалы;
19) засорение бытовым мусором и отходами почвенного покрова;
20) применение шумовых и иных акустических воздействий на окружающую среду, согласно норм шумовых и иных акустических воздействий искусственного происхождения, утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 7 октября 2015 года № 18-02/899 "Об утверждении норм шумовых и иных акустических воздействий искусственного происхождения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 12387);
21) иная деятельность, нарушающая естественное развитие и сохранение объектов государственного природно-заповедного фонда и природных комплексов.
Основанием для посещения территории природоохранного учреждения является наличие у посетителя подтверждающего документа об оплате за пользование ООПТ в научных, эколого-просветительных, туристских, рекреационных и ограниченно-хозяйственных целях, в соответствии с налоговым законодательством Республики Казахстан.
Документ, подтверждающий оплату за пользование ООПТ, подлежит сохранению до конца пребывания посетителя.
На территории парка разработаны 11 туристских маршрутов, паспорта которых утверждены Комитетом лесного хозяйства и животного мира от 1 апреля 2008 года №93.
